Miyerkules, Disyembre 29, 2021

Panawagan

PANAWAGAN

napadaan lang ako noon sa U.P. Diliman
nang makita yaong nakasulat na panawagan
"Contractual, Gawing Regular", aba'y marapat naman
lalo na't islogang makatao't makatarungan

panawagan nilang ito'y sadyang napapanahon
anuman ang kanilang unyon o organisasyon
kabaong sa manggagawa ang kontraktwalisasyon
kapitalistang pandaraya ang iskemang iyon

kaya nag-selfie ako sa islogang nakasulat
bilang pakikiisa sa manggagawa, sa lahat
ng nakikibaka, lalo sa mga nagsasalat
sa mga obrero'y taas-noong pasasalamat

O, mga manggagawang kontraktwal, magkapitbisig
manggagawang regular ay kakampi ninyo't kabig 
kayong iisang uri'y magturingang magkapatid
iskemang kontraktwalisasyon nga'y dapat mapatid

- gregoriovbituinjr.
12.29.2021

Anibersaryo



ANIBERSARYO

kaunti lang kami sa tanggapan ng mga dukha
nang anibersaryo'y ipinagdiwang ng dalita
iba'y sa zoom online nagbigay ng pananalita
maraming di nakadalo nang tamaan ng sigwa

bagamat kaunti ang nagsama-samang nagdiwang
subalit diwa nito sa bawat isa'y may puwang
habang patuloy sa nasang makataong lipunan
upang bawat isa sa lipunan ay makinabang

sa kakaunting handa bawat isa'y salu-salo
nag-awitan, nagtugtugan, nagsayawan, nagkwento
nagpahayag ang mga lider ng dukha't obrero
pinataas ang moral, pinalapot ang prinsipyo

taas-kamaong pagbati sa lahat ng kasama
habang nagpapatuloy ang ating pakikibaka
para sa pangarap na mapagpalayang sistema
kung saan umiiral ang panlipunang hustisya

- gregoriovbituinjr.
12.29.2021

* Ang litrato'y kuha noong Disyembre 18, 2021 sa ika-35 anibersaryo ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML) sa tanggapan nito sa Lungsod ng Pasig

Biyernes, Nobyembre 12, 2021

Habilin

HABILIN

pag ako na'y binurol, may tatlong gabing tulaan
unang gabi'y para sa grupong makakalikasan
ikalawa'y sa kapwa makata, pampanitikan
ikatlo'y luksang parangal, tulaan sa kilusan
habang libing o kaya'y kremasyon kinabukasan

wala na akong ibang hihilingin pa sa burol
pagkat sa panahong iyon ay di na makatutol
bahala na ang bayan kung anong kanilang hatol
sana, sa huling sandali, pagtula'y di maputol
datapwat may isang hiling pang nais kong ihabol

sa lapida'y may ukit na maso na siyang tanda
na ako'y tapat na lingkod ng uring manggagawa
sa ilalim ng pangalan, nasusulat sa baba:
"Makatang lingkod ng proletaryo, bayan at madla
Mga tula'y pinagsilbi sa manggagawa't dukha"

pinagmamalaki kong ako'y nagsilbi ng tapat
bilang aktibistang mulat at kapwa'y minumulat
tungo sa lipunang makatao't lahat ay sapat
makata akong taospusong nagpapasalamat
sa kapwa tibak, sa kamakata, sa inyong lahat

- gregoriovbituinjr.
11.12.2021

Martes, Nobyembre 9, 2021

Sagipin ang ating planeta

SAGIPIN ANG ATING PLANETA

kwaderno'y binili dahil sa magandang pamagat
kwadernong tinataguyod ang daigdig ng lahat
na mundong tahanan ay alagaan nang maingat
upang di mapariwara ng ating gawa't kalat

sulatan ng mga katha't ng samutsaring paksa
tungkol sa nangyayari sa kalikasan at madla
tungkol sa nagbabagong klimang ano't lumalala
ang basurang plastik at upos, nakakatulala

"Save Our Planet," ang planeta natin ay sagipin
panawagang ito'y magandang layon at mithiin
sino pa bang magtutulong-tulong kundi tayo rin
na nananahan sa nag-iisang daigdig natin

tara, pag-usapan natin paano isasalba
ang tangi nating daigdig, ang tahanang planeta
pagtibayin ang dapat na plataporma't programa
para sa planeta'y magkapitbisig, magkaisa

- gregoriovbituinjr.
11.09.2021

Lunes, Nobyembre 8, 2021

Climate Justice Now!

CLIMATE JUSTICE NOW!

sa pangwalong anibersaryo ng bagyong Yolanda
sa panawagang Climate Justice ay nakikiisa
lalo't COP26 sa Glasgow ay nagaganap pa
kayraming delegadong tinatalakay ang klima

bakit nakiisa ako sa gayong panawagan
isa ako sa nakapunta noon sa Tacloban
nang sumamang magbigay ng relief goods ang samahan
sa mga nasalanta ng Yolanda't namatayan

at isang taon matapos iyon, ako'y nagpasya
sa mahabang lakaran, ang Climate Walk, ay sumama
tutungo kami sa Tacloban mula sa Luneta
naglakad mula Oktubre Dos, at lakad talaga

ilang lalawigan at bayan-bayan ang tinawid
upang mensaheng Climate Justice ay aming ihatid
bakit klima'y nagkaganyan, anong dapat mabatid
anong magagawa ng mga gobyerno't kapatid

nakapaang nilakad ang tulay ng San Juanico
at nakarating sa mismong unang anibersaryo
ng bagyong Yolanda sa Tacloban, Nobyembre Otso
kita'y barko sa lupa't puntod ng mga yumao

makalipas ang isang taon ay naglakad naman
sa ibang bansa, kasama'y naglakad sa Tacloban
ang Pransya'y narating at naglakad sa kalamigan
at pagpasa ng Paris Agreement ay nasaksihan

sa mga nakasama, taospusong pasalamat
sa bawat paglalakbay na tunay na mapagmulat
kaya sa isyu ng klima'y sinusulat ang dapat
tuloy sa hangaring Climate Justice para sa lahat

kaya kumikilos pa ako sa usaping klima
bilang isang manunulat, makatâ, aktibista
panawagang "Climate Justice Now!" ay sinisigaw pa
nang dinggin at kumilos ang mga gobyerno't masa

- gregoriovbituinjr.
11.08.2021

litrato kuha sa Luneta, Oktubre 2, 2014, tangan ng makatâ ang pulang banner

Linggo, Nobyembre 7, 2021

Kartilya

KARTILYA

dinaraos tuwing ikapito ng bawat buwan,
ikapito ng gabi, pulong na makasaysayan
doon binabasa ang Kartilya ng Katipunan
sa isang seremonyang talaga namang dibdiban

tulad ng petsa ngayon, ikapito ng Nobyembre
na dinaraos kahit nasa malayo man kami
sumabay man sa Dakilang Rebolusyong Oktubre 
ikasandaang apat na anibersaryo nire

maraming salamat sa pangkat ng Kamalaysayan
o Kaisahan sa Kamalayan sa Kasaysayan
na tuwing sumasapit ang ikapito ng buwan
ay sinasariwa ang Kartilya ng Katipunan

ito'y Kartilyang patnubay sa pagpapakatao
pawang inaaral bago maging Katipunero
sinulat, pinagtibay, pinalaganap sa tao
nina Gat Andres Bonifacio't Emilio Jacinto

higit dalawang dekada ko nang sinasabuhay
ang Kartilyang itong sadyang isinapusong tunay
nakikibaka, maralita't obrero'y karamay
halina't itaguyod sa madla ang gintong gabay

- gregoriovbituinjr.
11.07.2021

Wika ng bayani

WIKA NG BAYANI

ang hindi magmahal / sa sariling wikà
ay higit sa hayop / at malansang isdâ
wika ng bayaning / tanyag at dakilà
pamana sa bayan, / sa puso tumudlâ

ang magsamantala / sa obrero't dukhâ
ay kapara na rin / ng kuhila't lintâ
ang sistemang bulok / na kasumpa-sumpâ
ay dapat baguhin / at palitang sadyâ

taludtod at saknong / ng abang makatâ
ay mula sa danas / bilang maglulupâ
na pag sinaliksik / ang mga salitâ
mauunawaan / ang kanyang tinulâ

hinggil sa obrero't / mga maralitâ
yaong karaniwan / niyang mga paksâ
pinag-uukulan / ng panahong sadyâ
upang nasa loob / ay kanyang makathâ

payo ng bayaning / tayo'y maging handâ
sa anumang oras / dumaan ang sigwâ
upang mailigtas / ang mga binahâ
at upang masagip / ang mga nabasâ

- gregoriovbituinjr.
11.07.2021

litrato mula sa google

Sahod

SAHOD

isinusulat kong pataludtod
ang nakakaawa nilang sahod
parang hinihintay sa alulod
patak ng kanilang paglilingkod

pag paksa'y ganyang nakakaluhâ
pagtula'y di na nakakatuwâ
ngunit may tungkulin ang makatâ
na masa'y ipagtanggol sa tulâ

kahit makata'y di mapalagay
bawat isyu'y unawaing tunay
kalutasang dapat matalakay
sahod at lakas-paggawa'y pantay

paano ang dapat nilang gawin
upang mga ito'y pagpantayin
pagkat iyon ang dapat tanggapin
nilang mga sahurang alipin

dapat ay makatarungang sahod
para sa obrerong naglilingkod
makatarungan, pantay na sahod
upang di na sila manikluhod

sa produktong kanilang nalikha
may kapantay na lakas-paggawa
subalit di mabayarang tama
bigay lang ay sahod na kaybaba

negosyo raw kasi ay babagsak
kahit sila'y tumubo ng limpak
obrero'y gumapang man sa lusak
di ibibigay ang sweldong tumpak

anang isang namimilosopo
subukan mo kayang magnegosyo
upang ang ganito'y malaman mo
bakit dapat baratin ang sweldo

at di dapat bayaran ng tama
iyang kanilang lakas-paggawa
baka malaking kita'y mawala
kung ibibigay sa manggagawa

ganyan pag nabisto ang mahika
nitong sistemang kapitalista
kaya manggagawa, magkaisa
baguhin ang bulok na sistema

- gregoriovbituinjr.
11.07.2021
(Kinatha kasabay ng ika-104 anibersaryo ng Dakilang Rebolusyong Oktubre)

Sabado, Nobyembre 6, 2021

Dimas Ugat

DIMAS UGAT

I

ako si Dimas Ugat, makata ng himagsikan
tinutula ang kagalingan ng sangkapuluan
sinusuri ang samu't saring isyu ng lipunan
upang lumaya sa pagdurusa ang sambayanan

ako si Dimas Ugat, yaring makata ng lumbay
na sa mga sugatang puso, doon nakaratay
subalit nagsisipag, patuloy na nagsisikhay
upang ang mga nalulungkot ay mabigyang buhay

ako si Dimas Ugat, makatâ, di man magaling
nakaapak sa putikan, wala sa toreng garing
na maralita't uring manggagawa ang kapiling
makatang piniling dinggin ang api't dumaraing

ako si Dimas Ugat, buhay ko na'y inihandog
upang sagipin ang bayan sa barkong lumulubog
upang sa kapwa dukha'y pitasin ang bungang hinog
at pagsaluhan ng bayan nang lahat ay mabusog

ako si Dimas Ugat, inyong lingkod, naririto
dugo'y ibububo para sa uring proletaryo
kasiyahan ko nang tumula't magsilbi sa tao
inaalay yaring buhay at tula sa bayan ko

II

Dimas Alang si Gat Jose Rizal, bayani natin
bukod sa Pingkian, si Jacinto'y Dimas Ilaw din
si Pio Valenzuela'y Dimas Ayaran ang turing
Dimas Indak si Ildefonso Santos, makatâ rin

- gregoriovbituinjr.
11.06.2021

Biyernes, Nobyembre 5, 2021

Taumbayan ang bida

TAUMBAYAN ANG BIDA

tinatangka kong magsulat ng kwento at nobela
kung saan nais kong banghay ay akdang walang bida
walang iisang taong ang lahat na'y nasa kanya
kumbaga walang Prince Charming sa tulog na prinsesa

saksi ako sa papel ng madla sa kasaysayan
nakita ko'y mahalagang papel ng taumbayan
na siyang umugit sa kasaysayan nitong bayan
tulad ng Unang Edsang akin noong nasaksihan

bida ang taumbayan, silang totoong bayani
kung wala sila, wala iyang Ramos at Enrile
bayan ang bayani, ang nagpakasakit, nagsilbi
bayani ang bayan, patotoo ko't ako'y saksi

kaya sa pagsulat ko ng kwento o nobela man
walang iisang bida, walang Batman o Superman
walang iisang tagapagligtas ng sambayanan
kundi ang sama-samang pagkilos ng taumbayan

huwag nang asahang may bathala o manunubos
kundi ay pagsikapan ang sama-samang pagkilos
palitan ang sistemang sanhi ng paghihikahos
ganito ang kwento't nobelang nais kong matapos

- gregoriovbituinjr.
11.05.2021

Lunes, Nobyembre 1, 2021

Pahiwatig

PAHIWATIG

tunay nga ba ang panaginip na dapat pansinin
at pag-isipan kung ano nga ba ang dapat gawin
anang namayapang lider, ituloy ang mithiin
dahil buhay na namin ang niyakap na layunin

namayapang lider ay nagpayo sa panaginip
o nagunita lamang ang bilin niya sa isip
sa sistemang bulok, manggagawa'y dapat masagip
patuloy na kumilos na prinsipyo'y halukipkip

kaytagal ding kasama ang lider-obrerong iyon
na sa isip o panaginip ko'y nagpayo doon
pagbalik-aralan ang mga dati naming leksyon
magrebyu muli, huwag sa pagtunganga magumon

kung tayo'y isda, nais tayong lamunin ng pating
kung tayo'y sisiw, nais tayong dagitin ng lawin
kung tayo'y langgam, kapitbisig tayong magigiting
bilang tao, lipunang makatao'y ating gawin

huwag hayaan ang kuhilang mapagsamantala
sa pagyurak sa dignidad ng karaniwang masa
di na dapat mamayagpag ang trapo't elitista
na sanhi ng kahirapan at bulok na sistema

salamat sa pahiwatig na sa akin nagpayo
kung manggagawa'y kapitbisig, doon mahahango
upang pagsasamantala ng kuhila't hunyango
sa dukha't karaniwang tao'y tuluyang maglaho

- gregoriovbituinjr.
11.01.2021

Pagkatao

PAGKATAO

payo sa akin nga'y huwag laging nakatunganga
sa kawalan kahit isang masipag na makata
makihalubilo pa rin sa mga maralita
at makipagkapitbisig pa rin sa manggagawa

dapat nang asikasuhan ang anumang naiwang
tungkulin at gawaing sa balikat nakaatang
di dapat kalimutang isang tibak na Spartan
at organisador ng makauring tunggalian

magpalakas ng katawan, muling magbalik-aral
upang sa sagupaan ay di agad matigagal
lalo't buhay ay dedikado sa pagiging kawal
ng kilusang paggawa, kaya huwag hinihingal

di dapat mawala ang ugnay sa sariling uri
bilang proletaryadong may adhikain at mithi
bilang makata'y isulat bawat isyu't tunggali
hanggang mithing lipunang makatao'y ipagwagi

- gregoriovbituinjr.
11.01.2021

Huwebes, Oktubre 28, 2021

Samutsaring nilay

SAMUTSARING NILAY

ang alapaap animo'y muling napagmamasdan
subalit nakatitig lamang pala sa kawalan
habang siko'y nasa pasimano ng durungawan
ay kung anu-ano ang sa isip ay nag-indakan

O, daigdig, manggagawa'y dapat magkapitbisig
upang uring mapagsamantala'y mapag-uusig
ang impit at daing ng mga api'y naririnig
hustisyang asam sa puso ng dukha'y nananaig

minsan, una kong tira'y e4, opening Ruy Lopez
paano pag nag-Sicilian ang katunggali sa chess
imbes na nag-e5 ay c5 ang tirang kaybilis
ani Eugene Torre, ang buhay nga'y parang ahedres

O, kalikasan, bakit ka nila pinabayaan?
bakit karagatan mo'y nagmistulang basurahan
bakit ba dapat alagaan ang kapaligiran
wala mang pakialam ang tao sa kapwa't bayan

- gregoriovbituinjr.
10.28.2021

Miyerkules, Oktubre 27, 2021

Engels at Rizal sa London

ENGELS AT RIZAL SA LONDON

may tula si Rio Alma tungkol sa pagkikita
nina Friedrich Engels at Jose Rizal, sa London pa
na pag iyong nabasa'y tila ka mapapanganga
na sa pag-uusap nila'y parang naroroon ka

anong tindi ng dayalogo ng dalawang iyon
kay Rizal, dapat unahin muna ang edukasyon
kay Engels, nirespeto si Rizal sa pasyang iyon
subalit binanggit bakit dapat magrebolusyon

at sa huli, nagkamayan ang dalawang dakila
ngunit nang maghiwalay, may binulong silang sadya
na di na nadinig ng isa't isa ang salita
bagamat batid natin bilang nagbabasang madla

at ngayon, sa webinar ni Dr. Ambeth Ocampo
ay sinabing baka nagkita ang dalawang ito
nagkasabay sa London silang sikat na totoo
kung aaralin natin ang kasaysayan ng mundo

wala pang patunay na nag-usap nga ang dalawa
bagamat magkalapit ang tinutuluyan nila
nasa Primrose Hill si Rizal,  sa inupahan niya
kay Engels ang layo'y sandaan limampung metro pa

kaya iniskrin shot ko ang isang slide ni Ambeth
upang magsaliksik baka may ibang kumalabit
sabihing may katibayang nag-usap silang higit
at nang sa aking balikat, ito'y di ipagkibit

- gregoriovbituinjr.
10.27.2021

* litrato ay screenshot sa nadaluhan kong webinar na isa sa tagapagsalita ay si Dr. Ambeth Ocampo, Session 2 ng Ilustrado Historiography ng Philippine International Quincentennial Conference, October 26, 2021
* datos mula sa isang aklat ng tula ni Rio Alma (na di ko na matandaan ang pamagat)
* https://www.pna.gov.ph/articles/1072710

Lunes, Oktubre 25, 2021

Pagkakaisa

PAGKAKAISA

may agad akong nagunita nang mabasa iyon
kasabihang sa buhay ay may prinsipyadong layon
mula sa Etiyopya, animo'y tula at bugtong
ang: "When "When spider webs unite, they can tie up a lion."

na maikukumpara sa nabasa ko ring taos
ito'y: "Workers of the world, unite! You have nothing to lose
but your chain," kung manggagawa nga'y magkaisang lubos
puputlin nila ang kadena ng pagkabusabos

kung magkapitbisig tulad ng sapot ng gagamba
magagapos nila ang leyong mapagsamantala
at sa pang-aapi sa masa'y di na makadamba
tulad ng pagtapos sa paghahari ng burgesya

dahil Tao'y tao, ating kapwa, may karapatan
tulad ng mga manggagawang aliping sahuran
kung walang manggagawa, wala tayong kaunlaran
kanilang mga kamay ang nagbuo ng lipunan

sapot ng gagamba'y ihanda nating buong giting
upang igapos ang leyong dahilan ng ligalig
manggagawa, magkaisa, mensahe'y iparating
upang bulok na sistema'y palitan na't malupig

- gregoriovbituinjr.
10.25.2021
#LaborPowersa2022
#ManggagawaNamansa2022

ang litrato ay screenshot mula sa yutyub

Sabado, Oktubre 23, 2021

Ayoko

AYOKO

ayokong magtila nalaglag na mumo sa pinggan
na imbes kainin mo'y pakain na lang sa langgam
o patuka sa manok, o ng mga sisiw pa lang
ayokong maging mumo, tiyan ay di nakinabang

ayoko sa isang buhay na walang katuturan
na hanap sa akin ay manahimik sa tahanan
na dinistrungka na ang iwi kong puso't isipan
na pulos kain, tulog, ligo, nasa palikuran

ayoko sa paraisong pawang kapayapaan
di pa ako patay upang pumayapang tuluyan
buti pa sa putikan at impyernong kalunsuran
dahil may katuturan ka sa ipinaglalaban

ayokong mapag-iwanan lamang ng kasaysayan
na buhay ka nga sapagkat humihinga ka lamang
buti pa ang tae ng kalabaw na nadaanan
na magagamit mo pang pataba sa kabukiran

ayokong ako'y di ako, nasa ibang katawan
tunay na ako'y wala, nasa ibang katauhan
ang hanap nila sa akin ay ibang tao naman
nais ko ang tunay na ako, na dapat balikan

- gregoriovbituinjr.
10.23.2021

Huwebes, Oktubre 21, 2021

Paraiso

PARAISO

natanaw mo bang parang paraiso ang paligid,
kabukiran, kagubatan, ang ganda nga'y di lingid
kabundukan, sariwang hangin ang sa iyo'y hatid
ulap na humahalik sa langit ay di mapatid

kung may sakit ka't nagpapagaling, maganda rito
di habang kayraming dapat tugunang mga isyu
mas maganda pa ring kapiling ang uring obrero
nakikibaka't buhay ay handang isakripisyo

ah, mas nais ko pa rin ang putikan sa lansangan
di man paraiso, impyerno man ang kalunsuran
upang magsilbi sa uring manggagawa't sa bayan
kaysa tahimik na buhay at walang katuturan

mas mabuti pang nakakuyom at taas-kamao
kaysa kamaong di maigalaw sa paraiso
may buhay ka nga, may hininga, katawan at ulo
humihinga ka lang ngunit walang buhay sa mundo

- gregoriovbituinjr.
10.21.2021

Martes, Oktubre 19, 2021

Manggagawa, Pangulo ng bansa

MANGGAGAWA, PANGULO NG BANSA

isang bus driver si Pangulong Nicolas Maduro
ng bansang Venezuela, tunay na lider-obrero
guro sa primarya ang sa Peru'y kumandidato
at nanalo, siya si Pangulong Pedro Castillo

obrero sa pabrikang metal, lider-unyonista
yaong pangulo ng Brazil na si Lula da Silva
manggagawa rin ang naging Pangulo ng Bolivia
na si Evo Morales, nakatatlong termino na

ipinanalo ng kanilang mamamayang dukha
at ng kapwa nila mahihirap na manggagawa
di trapo, di elitista ang namuno sa bansa
di mayayamang bobotante ang turing sa madla

totoong lider ang nais ng mga mamamayan
na talagang maglilingkod sa madla't buong bayan
sa atin, manggagawa'y tumakbo sa panguluhan
sa katauhan naman ni Ka Leody de Guzman

bayan ay sawa na sa dinastiya't mga trapo
na nanggaling sa iisang pamilya't apelyido
huwag na sa trapong yaong dukha'y laging dehado 
manggagawa naman ang iboto nating pangulo

- gregoriovbituinjr.
10.19.2021

Mga pinaghalawan:
https://www.nbcnews.com/storyline/venezuela-crisis/nicolas-maduro-path-bus-driver-venezuelan-president-n788121
https://www.bbc.com/news/world-latin-america-57941309
https://en.wikipedia.org/wiki/Evo_Morales
https://edition.cnn.com/2016/03/17/world/lula-da-silva-profile/index.html
https://www.youtube.com/watch?v=QSehQ5sbxBs

Salin ng tula kay Che


SALIN NG TULA KAY CHE

Salin ng isang tula mula sa fb page ng End the Blockade of Cuba:
"Alam na alam kong babalik ka
Na uuwi ka mula sa kung saan
Dahil hindi napapatay ng kirot ang mga pangarap
Dahil walang hanggan ang pagmamahal at
Ang mga nagmamahal sa iyo'y di ka nalilimutan" (malayang salin ni Gregorio V. Bituin Jr., 10.19.2021)

Noong Oktubre 17, 1997. Ang mortal na labi ni Che Guevara at ng kanyang mga kasama ay inilibing sa Santa Clara. Matapos ang huling pagpupugay parangal, na pinangunahan ng kanyang pangalawa sa Pagsalakay, na si Ramiro Valdés Menéndez, ang Kumander ng Rebolusyon, na pinagkatiwalaan ng misyon na hanapin ang labi ng mga napaslang na gerilya at ibalik sila sa kanilang bayan, kung saan iniwan ni Che patungo sa Plaza de la Revolución na nagdadala ng kanyang pangalan.

Doon, hinihintay siya ni Punong Kumandante Fidel Castro, na tiyak na itatalaga ni Che ang huling pagninilay sa kanya, tulad ng ipinangako niya sa kanyang sulat ng pamamaalam.

Lunes, Oktubre 18, 2021

Langgam

LANGGAM

nabidyuhan kong isang butil ng kanin ang pasan
ng mga langgam habang sila'y nasalubong naman
ng iba pang langgam na wari'y nagkukumustahan
tila rin nagtanungan, ang butil ba'y galing saan?

mga langgam ay nawala na sa aking paningin
pagkat nagsisuot na sila roon sa ilalim
upang imbakin ang butil sa kanilang kamalig
ito ang sa araw at gabi'y kanilang gawain

ang ibang langgam, butil ay nais ring makakuha
upang sa tag-ulan ay may makakain din sila
kayraming laglag na mumo sa sahig at sa mesa
tulong-tulong at bayanihang papasanin nila

sa kanila ikinukumpara ang manggagawa
kaysisipag, nililikha'y ekonomya ng bansa
kayod-kalabaw na araw-araw gawa ng gawa
pag-unlad ay likha ng kamay nilang mapagpala

- gregoriovbituinjr.
10.18.2021

* ang bidyo ay nasa kawing o link sa FB page na https://www.facebook.com/740781273289142/posts/809324259768176/

Linggo, Oktubre 17, 2021

Sa araw upang mapawi ang kahirapan

SA ARAW UPANG MAPAWI ANG KAHIRAPAN
(Oktubre 17 - International Day for the Eradication of Poverty)

ngayon ang araw upang wakasan ang kahirapan
dineklara ng UN, araw na pandaigdigan
deklarasyon itong di natin dapat kaligtaan
dahil ito ang adhika ng dukhang mamamayan

sino nga bang aayaw sa ganitong deklarasyon
baka ang mga mapagsamantala pa sa ngayon
upang tumubo ng tumubo, masa'y binabaon
sa hirap, ani Balagtas nga'y sa kutya't linggatong
"Wakasan ang kahirapan!" yaong sigaw ng dukha
"Lipunan ay pag-aralan!" anang lider-dalita
ito rin ang panawagan ng uring manggagawa
at misyon din ng United Nations sa mga bansa

kaya ngayong araw na ito'y ating sariwain
ang panawagang ito ng maraming ninuno natin
mga lider-maralitang talagang adhikain:
wakasan ang kahirapan at sistema'y baguhin

- gregoriovbituinjr.
10.17.2021

litrato mula sa Uring Manggagawa FB page noong Oktubre 16, 2016
ikalawang litrato mula sa google

Huwebes, Oktubre 14, 2021

Inemuri


INEMURI

sa atin, pag nahuling natutulog sa trabaho
baka di lang sitahin, sibakin pa ang obrero
kaya ka raw nasa trabaho'y upang magtrabaho
dahil sayang lang daw ang sa iyo'y pinapasweldo

sa Japan, ang matulog sa trabaho'y karaniwan
tinuturing na tanda ng sipag at kapaguran
bilang manggagawa, ang ganito'y patunay lamang
na sila'y tao rin, di makina sa pagawaan

ang tawag dito ng mga Hapon ay "inemuri"
na kung ating pakikinggan ay tunog "In Memory"
dahil ba sa pagtulog, may nagunitang sakbibi
ng lumbay, maganda'y kung napanaginip ang kasi

diwa ng inemuri'y di ubra sa ating bayan
sa loob ng walong oras kang nasa pagawaan
ang turing sa nagtatrabaho'y aliping sahuran
kung nais mong matulog, umuwi ka ng tahanan

subalit inemuri'y kailangan din sa atin
lalo't sitwasyon ng babaeng manggagawa natin
mula sa pabrika, sa bahay pa'y may trabaho rin
siyang tunay, silang nagtitiis sa double burden

ang diwa ng inumeri ay pagpapakatao
kailangan ng malalimang pang-unawa rito
lalo't kalagayan ng kanilang mga obrero
na talagang napapagod din sa pagtatrabaho

unawain at gamitin ang diwang inemuri
sakaling napaidlip ang manggagawa't nahuli
huwag sibakin agad ang pagod na trabahante
gisingin at pagsabihan ang obrerong nasabi

- gregoriovbituinjr.
10.14.2021

ang dalawang litrato ay screenshot mula sa youtube

Miyerkules, Oktubre 13, 2021

Labor Power sa 2022

LABOR POWER SA 2022

kung sawang-sawa ka na sa political dynasties
na laging naluluklok habang masa'y nagtitiis
sa hirap at pagsasamantala ng mga burgis
may pag-asa pa, sa MANGGAGAWA tayo'y magbigkis

kung sawang-sawa ka nang mamayagpag muli'y trapo
naluluklok ay pamilyang iisang apelyido
anong napala sa tradisyunal na pulitiko?
nganga ang bayan, nais ba nating laging ganito?

laging elitista't mayayaman ang naluluklok
pati artistang sumayaw lang, nalagay sa tuktok
tingin nila sa masa'y tagaboto't tagaluklok
dapat nang mapatid ang ganitong sistemang bulok

panahon nang ikampanya natin ang manggagawa
at iluklok natin ang kandidato ng paggawa
silang dahilan upang umunlad ang mga bansa
walang pag-unlad sa buong mundo kung sila'y wala

kung walang manggagawa, walang tulay at lansangan
sa Makati ay walang gusaling nagtataasan 
walang gusali ang Kongreso, Senado, Simbahan
walang nakatayong White House, Kremlin o Malakanyang

nilikha ng manggagawa ang mga ekonomya
umikot ang dolyar, ang piso, ang maraming kwarta
sila ang gumagawa kaya bansa'y kumikita
manggagawa ang nagpapaikot ng mundo, di ba?

kaya panahon namang manggagawa ang iluklok
at ang mga political dynasties ay ilugmok
lider-manggagawa ang ating ilagay sa tuktok
upang tuluyang mapalitan ang sistemang bulok

isang sistemang nagdulot ng pagsasamantala
ng tao sa tao kaya maraming aping masa
panahong nang ilugmok ang elitista't burgesya
na nagpanatili lang ng dusa't hirap sa masa

si Ka Leody de Guzman ang ating kandidato
sa susunod na halalan, tumatakbong pangulo
batikang labor leader, mapangahas, matalino
kasangga ng manggagawa't ng karaniwang tao

si AttyLuke Espiritu sa senado naman
na maraming unyon ang pinanalo't tinulungan
silang dalawa ang kandidatong maaasahan
sigaw ng manggagawa'y dinggin: MANGGAGAWA NAMAN!

- gregoriovbituinjr.
10.11.2021

Linggo, Oktubre 10, 2021

Kwento sa taksi

KWENTO SA TAKSI

kwento ng kapwa manggagawa sa puso ko'y tagos
tanong sa taxi driver, sinong ibobotong lubos
sagot sa kanya, sa lesser evil, baka walang loss
kaysa di kilala, sa hirap di tayo matubos

ilang eleksyon nang pinili mo ay lesser evil?
may napala ba ang bayan sa mga lesser evil?
wala, di ba? bakit iboboto'y demonyo't sutil
huwag bumoto sa mga demonyo't baka taksil

may tumatakbong manggagawa sa pagka-pangulo
si Ka Leody de Guzman, isang lider-obrero
sagot niya, di naman kilala ang tumatakbo
maging praktikal tayo, hindi siya mananalo

ilang beses ka nang naging praktikal sa halalan
kahit alam mong demonyo'y pagkakatiwalaan
sa pagka-pwesto ba nila'y may napala ang bayan?
sagot niya, wala kasing ibang maaasahan

ngayong halalan, may nagbukas na bagong pag-asa
ang katulad mong manggagawa ay tumatakbo na
kung mga manggagawang tulad mo'y magkakaisa
lider-obrero ang pangulo sa bagong umaga

- gregoriovbituinjr.
10.10.2021

maraming salamat kay kasamang Larry sa kwentong ito
maraming maraming salamat din po sa litrato mula sa pesbuk

Sabado, Oktubre 9, 2021

Pamumuno

PAMUMUNO

pag binigyan ka ng pambihirang pagkakataon
ng kasaysayan upang mamuno, kunin mo yaon
huwag mong tanggihan pagkat para sa iyo iyon
kusa mong tanggapin ang sa kakayahan mo'y hamon

sayang ang mga pagkakataong pinalalampas
di naman mula kay Eba ang bigay na mansanas
o kaya'y ang binantayan ni Juan na bayabas
huwag kang mahiya, kaya mong mamuno ng patas

iyan ang tangan kong prinsipyo't ipinapayo ko
pambihirang pagkakataon ba'y tatanggihan mo?
huwag mong hayaang liparin lang ng hangin ito
tanggapin ang pagkakataong dumapo sa iyo

lalo't mamumuno't magsisilbing tapat sa bayan
di tumulad sa ibang nagpapalaki ng tiyan
kain, tulog, at pulos bisyo lamang sa katawan
pamumuno naman ay iyo ring matututunan

mag-aral ka, at ilibot sa paligid ang mata
lipuna'y suriin, makisalamuha sa masa
kung may pagkakataong mamuno, tanggapin mo na
tanging payo'y maging patas at makatarungan ka

- gregoriovbituinjr.
10.09.2021

Ang layon

ANG LAYON

sabi ng kasama, bumalik na akong Maynila
dahil maraming tungkulin kaming dapat magawa
akong sekretaryo heneral nga'y dapat bumaba
upang mga samahan ay atupagin kong sadya

tiyaking gumagana ang bawat organisasyon
tiyaking tinutuloy ang mga programa't bisyon
walang problemang balikatin kong muli ang layon
ngunit pakasuriin muna ang aking sitwasyon

ang una, di ganoon kadali ang kahilingan
di naman ako nagbakasyon lang sa lalawigan
na-covid na, namatay pa ang hipag at biyenan
tapos si misis ay basta ko na lang ba iiwan?

sa ilang samahan ako'y sekretaryo heneral
sa grupong dalita't dating bilanggong pulitikal
kalihim ng Kamalaysayan, grupong historikal
mga tungkulin kong niyakap kapantay ng dangal

di pa maayos ang lahat, ngunit gagampan pa rin
pagkat ako'y dedikado sa yakap na mithiin
di ako sumusuko sa pagtupad sa tungkulin
subalit kalagayan ko sana'y pakasuriin

sa Kartilya ng Katipunan ay nakasaad nga
anya, "Sa taong may hiya, salita'y panunumpa,"
kaya dapat kong gampanan ang aking sinalita
kung ayaw kong lumabas na taong kahiya-hiya

hintay lang, mga kas, at maaayos din ang lahat
nanghihina pa ang leyon, na layon ay matapat
ayokong bumabang kalusugan ko'y di pa sapat
ngunit nasaan man ako, sa layon ay tutupad

- gregoriovbituinjr.
10.09.2021

Biyernes, Oktubre 8, 2021

Pula

PULA

biglang nauso sa pesbuk ang pink o kalimbahin
kaya di na masasabing dilawan ang imahen
ng balo ng lider na anong galing at butihin
na tumatakbo upang mamuno sa bayan natin

habang nais kong pintahan ng pula ang paligid
bilang kaisa ng manggagawa nating kapatid
dahil kapwa nila manggagawa'y nais mapatid
ang sistemang bulok ng mga dinastiya't ganid

ang sigaw ng mga obrero: "Manggagawa Naman!"
tumatakbong pangulo si Ka Leody de Guzman
at Atty. Luke Espiritu, senador ng bayan
oo, Manggagawa Naman sa ating kasaysayan

lider ng Bukluran ng Manggagawang Pilipino
o BMP ang dalawang magigiting na ito
na ipinaglaban ang mga isyu ng obrero
akong naging istap ng BMP'y saksing totoo

kaya ako'y naritong kaisa sa minimithi
ka-kapitbisig ng manggagawa bilang kauri
upang sistema ng mga trapo'y di manatili
dati rin akong manggagawa, talagang kalipi

manggagawa ang dahilan ng mga kaunlaran
umukit ng mundo't ekonomya ng bayan-bayan
kung wala sila'y walang tulay, daan, paaralan,
walang gusaling matayog, Simbahan, Malakanyang

kaya aking ipipinta ang matingkad na pula
kaysa malabnaw na kulay,  kalimbahin ng iba
ang nais ko'y lipunang walang pagsasamantala
ng tao sa tao dulot ng bulok na sistema

pula sa ating bandila'y tanda ng kagitingan
at di pagsirit ng dugo, digmaan, kamatayan
pulang tanda ng pag-ayaw sa mga kaapihan
tulad ng ginawa ng mga bayani ng bayan

- gregoriovbituinjr.
10.08.2021

Huwebes, Setyembre 30, 2021

Ka Ipe

KA IPE

Taasnoong pagpupugay, Ka Ipe Faeldona!
Lider-manggagawa, bayani, sadyang makamasa
Isang magaling na edukador at aktibista
Isang ganap na rebolusyonaryo't sosyalista

Madalas kong makasama sa pulong ng B.M.P.
Lalo't ako'y minutero sa pulong na nasabi
Matututo ka sa kanya, sa bayan ay nagsilbi
Payo niya'y mananatili sa isip maigi

Isa kang moog ng uring nagbigay halimbawa
Mahusay na organisador, tila walang sawa
Bise presidente ng SUPER, matalas ang diwa
Tunay na kasama ng manggagawa tungong paglaya

Mga aral at karanasan mo'y dapat mapagnilay
Ng mga manggagawang iwing buhay mo'y inalay
Ka Ipe, isa pong taaskamaong pagpupugay
Tunay kaming sumasaludo, mabuhay! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
09.30.2021

* binasa sa luksang parangal kay Ka Ipe Faeldona, gabi ng 09.30.2021 sa zoom
* litrato mula sa fb page ng BMP

Sabado, Agosto 28, 2021

Diwang mapagpalaya

DIWANG MAPAGPALAYA

simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka
ang isinasabuhay ng tulad kong aktibista
patuloy na kumikilos at nag-oorganisa
tungo sa pagtatayo ng lipunang ninanasa

binabasa ang akda't kasaysayan ng paggawa
upang tuluyang tagpasin ang gintong tanikala
tungo sa adhikang pagbabagong mapagpalaya
tungo sa lipunang ang bawat isa'y maginhawa

tungo sa asam na lipunang walang mga uri
lipunang hindi hinahati, walang naghahari
ugat ng kahirapan ay pribadong pag-aari
nitong kasangkapan sa produksyon, dapat mapawi

lipunang bibigkis sa matinding pagkakaisa
ng sangkatauhan laban sa pagsasamantala
lipunang nakatindig sa panlipunang hustisya
at karapatang pantao, na pantay bawat isa

tara't magbasa ng mga mapagpalayang akda
tungo sa pagkakaisa ng uring manggagawa
upang lipunang hangad nila'y maitayong sadya
at lahat ay makinabang sa bunga ng paggawa

- gregoriovbituinjr.
08.28.2021

Martes, Agosto 24, 2021

Pagbati

pagbati ng makata'y maligayang kaarawan
asam kong lagi kang nasa mabuting kalagayan
di nagkakasakit, malusog ang puso't isipan
kumikilos pa rin kahit nasa malayong bayan

lalo na't matibay kang moog sa kilusang masa
habang nagpapatuloy pa rin sa pakikibaka
sa dukha't manggagawa'y patuloy na nakiisa
upang uring proletaryo'y umagos sa kalsada

maganda ang iyong tinuturo sa kabataan
nang sistemang bulok ay kanilang maunawaan
upang lipunang ito'y kanilang maintindihan
balang araw, sila'y magiging manggagawa naman

muli, maligayang kaarawan, aming kasama
tuloy ang laban, kamtin ang panlipunang hustisya

- gregoriovbituinjr.
08.24.2021

Sabado, Agosto 21, 2021

Lipunang pangarap

LIPUNANG PANGARAP

isang sistemang parehas, lipunang manggagawa
ang pangarap naming itayo, kasama ng dukha
kami'y kumikilos tungo sa lipunang malaya
at walang kaapihan, lipunang mapagkalinga

kaya ngayon ay nakikibaka kaming totoo
upang itayo'y asam na lipunang makatao
na walang pagsasamantala ng tao sa tao
kalagayan ng tao sa mundo'y sosyalisado

ang kapitalistang sistema'y tuluyang palitan
nang mas abante't patas na sistema ng lipunan
anupaman ang tawag, kung sosyalismo man iyan
mahalaga'y pantay at parehas ang kalakaran

papalit sa uring kapitalista'y ang obrero
na siyang mamumuno sa lipunang makatao
walang maiiwan, pulubi man, sa pagbabago
lahat ay nakikipagkapwa't nagpapakatao

kung ugat ng kahirapa'y pribadong pag-aari
di na iyan dapat pang umiral ni manatili
pagsulpot ng iba't ibang uri'y dapat mapawi
pakikibaka mang ito'y pagbabakasakali

iyan ang pangarap ko't pangarap din ng marami
kaya sa pakikibaka'y nagpapatuloy kami
upang sa kahirapan, ang tao'y di na sakbibi
may paggalang sa dignidad, bawat isa'y kasali

- gregoriovbituinjr.
08.21.2021

Babasahin sa paggawa

BABASAHIN SA PAGGAWA

kung mababasa lang ang lathalaing paggawa
baka naghimagsik na ang nagtatrabahong madla
laban sa sistemang pinaiiral ng kuhila
o mga taksil na tubo lang ang inaadhika

samahan sa paggawa'y patuloy na umiiral
habang lipunang pangarap nila'y pinangangaral
mula sa primitibo komunal, alipin, pyudal
at paano palitan ang sistema ng kapital

mayroong hanggang reporma lang ang inaadhika
animo'y pinakikintab ang gintong tanikala
nais ng marami'y rebolusyon ng manggagawa
at itayo ang isang lipunang mapagkalinga

ang mga araling ito'y dapat nating basahin
mga babasahin itong dapat nating aralin
at kung kaya, bawat manggagawa'y pagkaisahin
patungo sa lipunang makatao'y pakilusin

- gregoriovbituinjr.
08.21.2021

* litratong kuha ng makatang gala mula sa mga nasaliksik na babasahin sa aklatan ng opisina ng paggawa

Huwebes, Agosto 19, 2021

Ang estado

ANG ESTADO

napaka-teyoretikal ng mga pag-usisa
ano ba ang estado o yaong pamamahala
ng isang teritoryo, rehiyon, o kaya'y bansa
o pangkat ng mga taong nabuhay ng malaya

anong kasaysayan ng Atlantis, ayon kay Plato
bakit nga ba ito ang ideyal niyang estado
si Engels naman, sinuri'y pag-aaring pribado
pati na pinagmulan ng pamilya't ng estado

ang isa pa'y ang Estado't Rebolusyon ni Lenin
hinggil sa estadong dapat pag-aralang taimtim
anong kakapal ang mga librong dapat basahin
nakakatuwa kung buod nito'y malaman natin

anong mga nangyari sa primitibo komunal
bakit nawala't lipunang alipin ang umiral
bakit panginoong maylupa'y naghari sa pyudal
paanong lipuna'y binago ng mangangalakal

bakit ang aring pribado'y ugat ng kahirapan
bakit laksa'y mahihirap, mayaman ay iilan
bakit may inaapi't pinagsasamantalahan
paano itatayo ang makataong lipunan

paano sumulpot ang mga uri sa estado
bakit may watawat, pulis, teritoryo't husgado
paano sumulpot ang diktadura't ang gobyerno
anong halaga ng pakikibaka ng obrero

mga inaral na ito'y ibahagi sa masa
lalo't inaasam nila'y karapata't hustisya
paano kamtin ang lipunang para sa kanila
kung saan pantay, parehas at patas bawat isa

- gregoriovbituinjr.
08.19.2021

Martes, Agosto 17, 2021

Munting piging sa ika-27

MUNTING PIGING SA IKA-27

tulad ng pagbaka sa naglilipanang halimaw 
silang sa dugo ng mga tao'y uhaw na uhaw
paslang dito, tokhang doon, pulos bala't balaraw
ang pinantugis sa masa't inosenteng pumanaw

at ako'y nakiisa sa mga inang lumuha
pagkat di pa handang mga anak nila'y mawala
gayundin naman, may mangangalakal na kuhila
na pinagsamantalahan ang dukha't manggagawa

nakiisa ako sa naghahanap ng hustisya
sumama ako sa bawat nilang pakikibaka
hanggang sa ako'y sumumpang aking idadambana
ang karapatang pantao't kagalingan ng masa

balang araw, itayo ang lipunang makatao
habang yakap-yakap ang mapagpalayang prinsipyo
"Iisa ang pagkatao ng lahat!" ni Jacinto
tangan ang pakikipagkapwa't pagpapakatao

tanda ko ang petsang iyon, kaya pinagdiriwang
munting piging, tagay, pulutan, kahit mag-isa lang 
ang maging kasama sa pagbabaka'y karangalan
isang tagay para sa akin, ah, isang tagay lang

- gregoriovbituinjr.
08.17.2021

Pagdalo sa rali

PAGDALO SA RALI

ang pagdalo sa rali'y dahil sa paninindigan
na aking niyakap sapul nang nasa paaralan
noong maging staffwriter pa lang ng pahayagan
magtatatlong dekada na rin ang nakararaan

sa rali'y umaasam ng lipunang makatao
inilalabas ang saloobin sa mga isyu
hindi lang pulos batikos doon, batikos dito
ang rali'y pakikibaka ng mga prinsipyado

ang kongkretong sitwasyon ay kongkretong sinusuri
naniniwalang walang burgesyang dapat maghari
ugat ng kahirapan ay pribadong pag-aari
ng mga gamit sa produksyon, dapat walang uri

pagsama ko sa rali'y kusang loob at tanggap ko
ito'y ekspresyon din ng dignidad at pagkatao
pakikiisa rin sa laban ng dukha't obrero
at sa mga pinagsasamantalahang totoo

hindi libangan ang rali, ito'y pakikibaka
hindi pasyalan ang rali, ito'y pakikiisa
rali'y pananawagan ng panlipunang hustisya
rali'y pagsasatinig ng mga isyu ng masa

- gregoriovbituinjr.
08.17.2021

* litrato'y selfie ng makatang gala noong SONA 2021

Huwebes, Agosto 12, 2021

Pasasalamat


"Everyone you meet has something to teach you." - quotation mula sa fb page na "I Love Martial Arts"

PASASALAMAT

Salamat sa lahat ng nakakasalubong
at nakasalamuha sa daan at pulong
lalo't sama-samang hinarap ang daluyong
upang sa bawat pakikibaka'y sumulong

Sa anumang panganib na ating sinuong
ay kapitbisig tayong sadyang tulong-tulong
di nagpapatinag kahit ito'y humantong
sa rali sa lansangan, o kaya'y makulong

Salamat sa inyong naibahaging dunong
mula sa kwento, danas, hapdi, payo't bulong
para sa hustisya'y di tayo umuurong
hangga't lipunang makatao'y sinusulong

- gregoriovbituinjr.
08.12.2021

* litrato mula sa fb page ng "I Love Martial Arts"

Linggo, Agosto 8, 2021

Tanong ng manggagawa


TANONG NG MANGGAGAWA

"Bakit manggagawa ang unang magsasakripisyo
para isalba ang negosyo?" tanong ng obrero
ito ba'y nakaliligalig na tanong sa iyo?
ah, dapat pag-isipang mabuti ang tugon dito

nang magkapandemya, sinara ang mga pabrika
ekonomya'y bumagsak, di napaikot ang pera
tila hilong talilong ang mga ekonomista
kung paano ibangon ang nasaktang ekonomya

trabaho'y tigil, sa manggagawa'y walang pansahod
kayraming apektado, gutom ay nakalulunod
ayuda'y minsan lang natanggap, ngayon nakatanghod
saan kukuha ng ipangkakain sa susunod

nang magluwag ang lockdown, tila nagbalik sa normal
pinapasok ng kapitalista'y mga kontraktwal
halos di papasukin ang manggagawang regular
kontraktwalisasyon na pala'y muling pinairal

pamahalaan naman, negosyo'y inayudahan
bine-bail out upang negosyo'y di raw magbagsakan
bilyon-bilyon sa negosyo, sa obrero'y libo lang
baka ekonomya'y maiangat daw ng tuluyan

lumilikha ba ng ekonomya'y kapitalista
di ba't manggagawa ang lumikha ng ekonomya
kaya bakit negosyo ang unang isinasalba
na para bang ating mundo'y pinaiikot niya

"Bakit manggagawa ang unang magsasakripisyo
para isalba ang negosyo?" tanong ng obrero
isang tanong pa lang ito, na napakaseryoso
na dapat sagutin nang husay ng ating gobyerno

kung di iyan matugunan pabor sa manggagawa
ang bulok na sistema'y dapat nang baguhing sadya
halina't patuloy kumilos tungo sa adhika
na lipunang makatao'y itatag ng paggawa

- gregoriovbituinjr.
08.08.2021

* mga litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos ng manggagawa sa harap ng DOLE sa Intramuros noong Hulyo 23, 2021

Sabado, Hunyo 26, 2021

Itigil ang torture!

ITIGIL ANG TORTURE
alay na tula para sa International Day in Support of Victims of Torture
Hunyo 26, 2021

"Itigil ang tortyur!" ang marami'y ito ang sigaw
sapagkat pag sinaktan ka'y sadyang mapapalahaw
animo ang likod mo'y tinarakan ng balaraw
dahil sa bali't bugbog ay di ka na makagalaw

ang tanging alam mo lamang, isa kang aktibista
na ipinagtatanggol ang kapakanan ng masa
na ipinaglalaban ang panlipunang hustisya
na paglilingkod sa madla'y pagbibigay-pag-asa

ngunit minamasama ito ng pamahalaan
at ayaw ng burgesya sa salitang katarungan
subalit tibak kaming ayaw magbulag-bulagan
sa mga nangyayaring inhustisya sa lipunan

kaya kami'y naglilingkod, patuloy sa pagkilos
lalo't pag puno na ang salop, dapat lang makalos
subalit kami'y hinuli dahil prinsipyo'y tagos
sa puso ng masang ayaw naming binubusabos

at sa loob ng kulungan ay doon na dinanas
yaong pananakit ng ulupong na mararahas
nang mapatigil ang prinsipyadong tibak sa landas
ng katarungan kung saan may lipunang parehas

"Itigil ang tortyur!" at may batas na ukol dito
sigaw din naming asam ay lipunang makatao
nang walang pagsasamantala ng tao sa tao
ito'y dakilang hangarin ng tibak na tulad ko

- gregoriovbituinjr.
06.26.2021
* litratong kuha noong 2016 sa harap ng Korte Suprema sa pagkilos laban sa paglilibing sa dating diktador sa LNMB

Pagbabalik sa gunita

Tula batay sa kahilingan ng mga kasama para sa isang pagkilos mamayang gabi

PAGBABALIK SA GUNITA
alay na tula para sa International Day in Support of Victims of Torture
Hunyo 26, 2021
(8 syllables per line, 12 stanza)

1
ahhh, nararamdaman ko pa
panahon mang kaytagal na
ang tortyur na naalala
na akala mo'y kanina
2
lamang nangyari sa akin
gayong anong tagal na rin
nang ito'y aking danasin
pipisakin ang patpatin
3
latay sa bawat kalamnan
pasa sa buong katawan
tila muling naramdaman
di mawala sa isipan
4
tinanggal ang aking kuko
tinusukan ang bayag ko
nilublob sa inidoro
ang aking ulo't tuliro
5
ako'y aktibistang sadya
na kampi sa manggagawa
kasangga ng maralita
sa bawat nilang adhika
6
ako'y nagpapakatao
pagkat aktibista ako
na pangarap na totoo
ay lipunang makatao
7
nais ko lang ay magsilbi
sa bayang nagsasarili
ngunit dinampot sa rali
nitong nakauniporme
8
hanggang ako'y akusahan
pinag-init daw ang bayan
upang magsipag-aklasan
yaong nasa pagawaan
9
kinasuhan nila ako
nitong gawa-gawang kaso
natigil ang aktibismo
at natigilan din ako
10
hanggang ako'y ikinulong
tinadyakan pa sa tumbong
sa piitan ay naburyong
na laging bubulong-bulong
11
takot ngunit di natakot
prinsipyo ko'y di baluktot
ako'y pilit pinalambot
lagi nang binabangungot
12
mabuti na lang lumaya
dahil sa obrero't dukha
nagpatuloy sa adhika
para sa hustisya't madla

- gregoriovbituinjr.
SecGen, Ex-Political Detainees Initiative (XDI)

Lunes, Hunyo 14, 2021

Kwento: Bakit may kahirapan?

BAKIT MAY KAHIRAPAN?
Maikling kwento ni Gregorio V. Bituin Jr.

“Bakit may kahirapan?” Isa ang tanong na iyan sa ayaw tugunan ng nasa kapangyarihan o kaya’y ayaw nilang pag-usapan. Mas nais lang nilang maglimos kaysa malaman ang ugat ng kahirapan. Natatandaan ko pa ang sinabi ni Bishop Helder Camara ng Brazil, "When I give food to the poor, they call me a saint. When I ask why the poor have no food, they call me a communist. (Kapag nagbibigay ako ng pagkain sa mahihirap, tinatawag nila akong santo. Kapag tinatanong ko kung bakit walang pagkain ang mga mahihirap, tinatawag nila akong komunista.)"

Kaya nang minsang magkaroon ng pag-aaral ng mga maralita hinggil sa ugat ng kahirapan, ibinungad agad ng tagapagpadaloy ang sinabing ito ni Obispo Camara. “Balido ang sinabi ni Obispo Camara, may tumututol ba rito?” Walang nagtaas ng kamay, pawang nag-iisip.

Hanggang sa tumayo si Mang Igme, isang lider-maralita sa Tondo, “Kayganda ng sinabi ng Obispo. Talagang mapapaisip tayo. Pag nagbigay ka ng pagkain sa dukha, banal ka, subalit pag tinanong mo ang dukha bakit sila mahirap, aba’y masama ka na! Komunista agad ang tingin sa iyo! Aba’y magaling kung komunista ka pala pagkat palatanong ka, at hindi tango nang tango na lang sa kung anong dikta sa iyo.”

“Aba’y maganda ang iyong tinuran, Manong Igme,” sabi naman ni Mang Inggo. “Natandaan ko tuloy ang kwento ng binatang si Archimedes Trajano, na biktima ng marsyalo! Alam n’yo ba ang kwento niya. Aba’y nang tinanong lang niya noon sa isang talakayan si Imee Marcos kung bakit siya ang pangulo ng Kabataang Barangay, aba’y nairita si Imee, at ang kanyang mga tao ay biglang dinaluhong si Archimedes. Itinapon pa raw sa bintana kaya namatay. Aba’y masama pala magtanong kung kaharap mo ay may kapangyarihan!”

“Kaya nga dapat baguhin ang bulok na sistema. Ito ang panawagan namin noon pa, upang maitayo natin ang isang lipunang makatao,  walang pagsasamantala ng tao sa tao, walang pang-aapi, kundi lipunang kumikilala sa dignidad ng bawat tao kahit pa siya’y maralita. Subalit bago natin iyon magawa nang sama-sama, dapat ay nauunawaan natin bakit nga ba may kahirapan. Magtanong kayo dahil diyan magiging mabunga ang ating talakayan.” Sabad ni Mang Kulas, ang tagapadaloy.

“Alam n’yo, noong ako’y bata pa, nagisnan ko nang mahirap ang buhay nina Itay at Inay. Hindi nila ako napag-aral noon, subalit kahit paano naman ay nakaabot ako ng Gred Wan.” Sabi ni Isko.

“Ang ganda pa naman po ng pangalan ninyo, Mang Isko, Parang iskolar ng bayan. Subalit iyan ba ang dahilan bakit kayo mahirap, gayong may karunungan kayong di basta nakukuha sa pag-aaral sa eskwelahan. Karunungang mula karanasan. Ang sinabi ninyo’y di ugat na kahirapan. Dii lang po kayo nabigyan ng pagkakataong makapag-aral.” Ani Kulas.

Nagtaas ng kamay si Iking, “Sabi po ng iba, katamaran daw po ang ugat ng kahirapan. Kaya lang po, hindi ko maubos-maisip na tama nga iyon, dahil si Tatang naman ay kaysipag sa bukid. Maagang gumigising upang mag-araro at magtanim, ngunit kami’y mahirap pa rin. Si Kuya Atoy naman ay kay-agang pumasok sa pabrika at hindi lumiliban sa trabaho ngunit mahirap pa rin kami.”

“Tama ka, Iking, ang katamaran ay hindi ugat ng kahirapan.”

“Populasyon po ba?” Tanong ni Aling Telay, “Pag maraming anak ay naghihirap. Pag kaunti ang anak ay kaunti lang ang pakakainin. O kaya kapalaran na talaga naming maging mahirap.”

“Pag naniwala kang ang populasyon at kapalaran ang ugat ng kahirapan, aba’y hindi na pala uunlad ang may maraming anak, kahit anong sipag pa ang kanyang gagawin.” Ani Kulas.

“Ang totoong ugat ng kahirapan ay ang pagkakaroon ng isang tao o grupo ng mga pag-aari ng mga kagamitan sa produksyon tulad ng pabrika, makina at mga lupain. Tulad sa lugar natin, ang nag-aari ng lupa ay si Don Ogag, na imbes na tayo ang makinabang sa ating pinagpaguran, ibibigay pa natin ang mayorya ng pinagpawisan natin sa kanya, dahil lang sa pribilehiyo niyang siya ang may-ari. Upang mawala ang kahirapan dapat mawala ang ganyang konsepto ng pribadong pag-aari upang makinabang ang lahat sa kanilang pinagpaguran. Tanggalin sa kamay ng iilan ang pag-aaring yamang kinamkam nila upang ang lahat naman ay makinabang.”

Tatango-tango lahat ng naroon. Naunawaan na nilang ang pribadong pag-aari pala ng mga pabrika, makina’t lupain ang ugat ng kahirapan.

* Unang nalathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Hunyo 1-15, 2021, pahina 18-19.

Linggo, Mayo 30, 2021

Ang pangarap

ANG PANGARAP

nakakagutom ang katarungan
kaya dapat matutong lumaban
upang makamit ang inaasam:
pantay at parehas na lipunan

malupit ang kawalang hustisya
lalo na sa karaniwang masa
sadyang nangwawasak ng pandama
ang dulot ng bulok na sistema

ang mga dukha'y binubusabos
lalo't buhay nga'y kalunos-lunos
sahod ng manggagawa pa'y kapos
tiis-tiis lang, makakaraos

anong dahilan ng mga ito
may tao ba talagang demonyo
o dahil pag-aari'y pribado
kaya maraming hirap sa mundo

ah, kailangan nating magsuri
bakit may burgesya't naghahari
dahil sa pribadong pag-aari
sumulpot ang interes at uri

nakikita na ang kasagutan
bakit sa mundo'y may kahirapan
kung susuriin ang kalagayan
ng pamayanan, bansa't lipunan

pribadong pag-aari'y pawiin
yaman ng lipunan ay tipunin
ipamahaging pantay-pantay din
upang ang lahat ay makakain

kahit isa'y walang maiiwan
kamtin ang hustisyang panlipunan
at ating itatayong tuluyan
ay isang makataong lipunan

- gregoriovbituinjr.05.30.2021

Salamat sa mga unyon

SALAMAT SA MGA UNYON

salamat sa mga unyon
manggagawa'y nagsibangon
nang tuluyang magkaroon
nitong pagbabagong layon

pagkilos nang sama-sama
ay nagawa't kinakaya
upang kamtin naman nila
ang panlipunang hustisya

sahod ay bayarang wasto
walong oras na trabaho
karapatan, unyonismo
katarungan, makatao

ngunit marami pang hamon:
pagkat kontraktwalisasyon
sa obrero'y lumalamon
ang wakasan ito'y misyon

- gregoriovbituinjr.

* litrato mula sa google