Lunes, Nobyembre 28, 2022

Imbestigahan ang sabwatan

IMBESTIGAHAN ANG SABWATAN

doon sa tanggapan ng Kagawaran ng Paggawa
ay nagsikilos ang mga babaeng manggagawa
imbestigahan ang sabwatan ng mga kuhila
kaya nagsara ang pabrikang pinasukang sadya

huwad na pagsasara'y isyu nila't panawagan
upang ang may kagagawan niyon ay matalupan
upang sila nama'y bayaran o ibalik naman
upang hibik nilang hustisya'y kanilang makamtan

hibik ng manggagawa sana'y dinggin mo, O, DOLE 
maging patas sa desisyon, at talagang magsilbi
sa mga maliliit, sa manggagawang inapi
at di sa mga kuhila't dupang na negosyante

taasnoong pagpupugay sa mga nagsikilos
na babaeng obrerong ayaw sa pambubusabos
ng sistemang sa kabulukan ay talagang puspos
tuloy ang laban! nawa'y magtagumpay kayong lubos!

- gregoriovbituinjr.
11.28.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa 
harap ng DOLE sa Intramuros, Maynila, 11.21.2022

Linggo, Nobyembre 27, 2022

Sahod Itaas, Presyo Ibaba!

SAHOD ITAAS, PRESYO IBABA!

kaytagal na ng panawagan
ng manggagawa't mamamayan
sa kapitalistang lipunan
ngunit sila ba'y pinakinggan?

Sahod Itaas! Presyo Ibaba!

ngunit may napala ba tayo
sa animo'y binging gobyerno
minsan lang tumaas ang sweldo
nang pinaglaban ng obrero

Sahod Itaas! Presyo Ibaba!

presyo ng bigas ba'y bumaba
o pagtaas ay mas higit nga
gasolina nga ba'y bumaba
o sirit ng presyo'y palala

Sahod Itaas! Presyo Ibaba!

ang matupad ito'y kailan?
dinggin kaya ang kahilingan?
ngunit tayo'y magpatuloy lang
may nagagawa ang paglaban!

- gregoriovbituinjr.
11.27.2022

Biyernes, Nobyembre 25, 2022

Stop VAWC, Now!

STOP VAWC, NOW!

O, itigil na ang karahasan
sa mga bata't kababaihan
igalang ang mga karapatan
patungong hustisyang panlipunan

kalahati ng sangkatauhan
ang laksa-laksang kababaihan
galing tayo sa sinapupunan
ng babae, maging sino ka man

mga bata ang kinabukasan
nitong daigdig nating tahanan
kaya sila'y dapat alagaan
at ilayo sa kapahamakan

Stop VAWC! yaring panawagan
na dapat nating maunawaan
patagusin sa puso't isipan
prinsipyong huwag kakaligtaan

- gregoriovbituinjr.
11.25.2022

* VAWC - Violence Against Women and Children

Huwebes, Nobyembre 24, 2022

Bakas

BAKAS

may kurot sa dibdib sa gaya naming maralita
na namumuhay ng marangal ngunit sinusumpa
may kirot sa puso't tinuturing na hampaslupa
kaya dignidad nami'y pinagtatanggol na lubha

kaya maging aktibista'y taospusong niyakap
dahil tulad ninuman, kami rin ay nangangarap
ng maunlad na buhay na di pansariling ganap
kundi pangkalahatan, ang lahat ay nililingap

isinasabuhay ang panuntunang aktibista
simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka
kamtin ang karapatan at panlipunang hustisya
pakikipagkapwa't paglilingkod sa uri't masa

patuloy na pupunahin ang mga kabulukan
kapalpakan at katiwalia'y nilalabanan
di lang pulos dayuhan kundi tusong kababayan
lalo ang lingkod bayang di nagsisilbi sa bayan 

sinusundan namin ay bakas ng mga bayani
na binabaka'y pagsasamantala't pang-aapi
ang tungkulin ko'y para sa bayan, di pansarili
alay ang buhay para sa tao; tayo, di kami

- gregoriovbituinjr.
11.24.2022

Miyerkules, Nobyembre 23, 2022

Ipagtanggol ang karapatan ng paggawa

IPAGTANGGOL ANG KARAPATAN NG PAGGAWA

nang mabatid ang pagkilos ng uring manggagawa
doon sa tanggapan ng Kagawaran ng Paggawa
agad kaming nakiisa't nakibaka ring sadya
upang karapatan nila'y ipagtanggol ngang lubha

dahil sila ang lumikha ng ating ekonomya
walang pag-unlad sa ating bayan kung wala sila
silang nagpapatakbo ng makina sa pabrika
lumilikha ng produkto, ngayo'y nakikibaka

di munting mangangalakal ang kanilang kalaban
kundi internasyunal na kumpanyang anong yaman
limpak-limpak na ang tubo, sagad sa kabundatan
nais pa ngang mag-ekspansyon sa buong daigdigan

di pa mapagbigyan ang hinihingi ng obrero
ayon sa Konstitusyon, makabubuhay na sweldo
living wage, hindi minimum wage, sadyang makatao
ngunit barat na sweldo'y likas sa kapitalismo

baka tatalunin sila ng kumpanyang karibal
na tulad din nila'y korporasyong multinasyunal
kung di babaratin ang manggagawa, sila'y hangal
ayaw magpakatao ng kapitalistang banal

kaya dapat manggagawa'y patuloy na kumilos
wakasan ang sistemang mapangyurak sa hikahos
walang dangal sa kapitalismong mapambusabos
bulok na sistema'y dapat nang tuluyang matapos

- gregoriovbituinjr.
11.23.2022

* kuha ng makatang gala sa pagkilos ng mga manggagawa sa harap ng DOLE, 11.21.2022

Pagtangkilik

PAGTANGKILIK

patuloy lang basahin ang pahayagan ng dukha
na di lang dyaryo kundi produkto ng dugo't luha
binabalita ang nangyayari sa maralita
sinasalaysay ang saysay ng buhay nila't diwa

nakikibaka para sa karapatang pantao
pulos diskarte man, walang permanenteng trabaho
walang sahod, nagtitinda lang sa bangketa't kanto
subalit namumuhay ng marangal, di perwisyo

nakatira sa pinagtagpi-tagping barungbarong
o sa tabing ilog, tabing riles, o sa danger zone
ang iba nama'y sa himlayan ng mga kabaong
o kaya'y nakikiiskwat sa tabing subdibisyon

Taliba ng Maralita'y saksi sa laban nila
simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka
mabuhay kayong dukha, kumilos ng sama-sama
sa pagtangkilik sa Taliba, salamat talaga!

- gregoriovbituinjr.
11.23.2022

* ang Taliba ng Maralita ang opisyal na pahayagan ng pambansang organisasyong Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML)

Martes, Nobyembre 22, 2022

Sa Rali ng Paggawa

SA RALI NG PAGGAWA

naroon akong sa kanila'y nakiisa
bilang isang dating obrero sa pabrika
panawagan nila'y tunay kong nadarama
na tagos sa diwa, puso ko't kaluluwa

machine operator noon ng tatlong taon
nang maisabatas ang kontraktwalisasyon
nang kabataan pa't di na naglilimayon
nang panahong sa buhay ay maraming kwestyon

oo, kayrami naming lumahok sa rali
upang manawagan sa tanggapan ng DOLE
sa kapitalista ba sila nagsisilbi?
o dapat sa manggagawang sinasalbahe?

tingnan mo ang kayraming nilatag na isyu
kontraktwalisasyon, maitaas ang sweldo
ang tanggalan sa pabrika, kayraming kaso
pati na karapatan ng unyonisado

tila ang paggawa'y dinaanan ng sigwa
sa batas niring kapitalismong kuhila
minimithi'y kamtin sana ng manggagawa
parusa ang sa kanila'y nagwalanghiya

- gregoriovbituinjr.
11.22.2022

Lunes, Nobyembre 21, 2022

Hoy, kapitalista, magbayad ka!

HOY, KAPITALISTA, MAGBAYAD KA!

ang sulat sa plakard, "Trabaho, Hindi Bayad"
basahin mo, mabilis ang bigkas sa "Bayad"

kung mabagal ang bigkas, pinapipili ka
kung trabaho o bayad, alin sa dalawa

ngunit mabilis ang bigkas, naunawaan
ang trabaho ng obrero'y di binayaran

hindi makatarungan ang kapitalista
tanging hinihingi ng obrero'y hustisya

kaya panawagan ng mga manggagawa
bayaran ang trabaho't bayaran ng tama!

sa kapitalista, hoy, magbayad ka naman!
obligasyon sa obrero'y huwag takbuhan

pinagtrabaho sila, kaya magbayad ka!
at kung di ka magbabayad, magbabayad ka!

- gregoriovbituinjr.
11.21.2022

* Litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos ng mga manggagawa sa DOLE, 11.21.2022

Ang Diyos ng Kapital

ANG DIYOS NG KAPITAL

ang kapitalista'y nagpapadasal
habang manggagawa nila'y kontraktwal
tila ba siya'y nagpapakabanal
habang manggagawa nila'y kontraktwal

limpak ang tubo ng mangangalakal
ngunit manggagawa pa ri'y kontraktwal
bilyon-bilyon ang tubong kinakamal
ngunit manggagawa pa ri'y kontraktwal

sa pabrika'y malimit magpamisa
upang umunlad pa raw ang kumpanya
ngunit doon sa loob ng pabrika
sa manggagawa'y mapagsamantala

lakas-paggawa'y di bayarang tama
sa trabaho'y lampas sa oras pa nga
lakas ng manggagawa'y pigang-piga
subalit sahod pa'y sadyang kaybaba

ganyan ang pagpapakatao't asal
ng mga kapitalistang marangal
ayaw pang iregular ang kontraktwal
obrero ma'y nagtrabahong kaytagal

binawi lang daw ng mangangalakal
ang mga ginastos nila't kapital
kahit manggagawa nila'y kontraktwal
maregular ito'y di itatanghal

- gregoriovbituinjr.
11.21.2022

Linggo, Nobyembre 20, 2022

Manggagawa

MANGGAGAWA

manggagawang sagad na sa trabaho
subalit kaybaba naman ng sweldo
tila sa paggawa'y naaabuso
tila aliping inaagrabyado

bakit ba napagsasamantalahan?
ang mga obrerong tigib kaapihan
ng mga kapitalistang gahaman
dahil di magkaisa't nalamangan?

sa kapital ba'y may utang na loob
dahil nagkatrabaho kaya subsob
sa pabrika't sa init ay nasuob
wala nang pahinga't nasusubasob

ingat, manggagawa, magkapitbisig
upang may mapala't huwag magpalupig
ipakita yaong prinsipyo't tindig
lalo't daming pinakakaing bibig

pamilya at kapitalistang bundat
ang binubuhay habang binabarat
ang natatanggap na sweldong di sapat
ah, manggagawa'y dapat pang mamulat

- gregoriovbituinjr.
11.20.2022

Biyernes, Nobyembre 18, 2022

Green Energy

GREEN ENERGY

ang Climate Strike ay katatapos lang
na anong titindi ng panawagan
dagdag one point five degree kainitan
ay huwag abutin ng daigdigan

fossil fuel at coal ay itigil na
maging ang liquified natural gas pa
tayo'y mag-renewable energy na
upang sagipin ang tanging planeta

ang korporasyon at kapitalismo
yaong sumisira sa tanging mundo
laging mina doon at mina dito
ang gubat at bundok pa'y kinakalbo

para sa laksang tubong makakamal
ay walang pakialam ang kapital
mahalaga'y tubo ng tuso't hangal
mundo't kinabukasa'y binubuwal

mensahe ng Climate Strike ay dinggin
planetang ito'y ipagtanggol natin
planetang tahanan ng anak natin
planetang pangalagaan na natin

sa COP 27, aming mensahe:
gawin ang sa mundo'y makabubuti
No to False Solutions! ang aming sabi
tara sa renewable Green Energy!

Loss and Damage at Climate Debt, bayaran!
sistemang bulok na'y dapat palitan!
sistemang kapitalismo'y wakasan!
tangi nating planeta'y alagaan!

- gregoriovbituinjr.
11.18.2022

* litrato mula sa app game sa internet

Lunes, Nobyembre 14, 2022

Stop VAWC

STOP VAWC

Stop VAWC o Violence Against Women and Children!
kaming mga lalaki'y ito rin ang hiyaw namin
mga babae't bata'y huwag saktan o apihin
dangal nila'y respetuhin, sila'y pakamahalin

si misis nga, mag-away man kami'y di sinasaktan
pagkat siya'y tulad ng ina kong dapat igalang
lalo na't ako'y isang aktibista sa lansangan
kaya lumaking may paggalang sa kababaihan

babae ang kalahati ng buong mundo, di ba?
bawat tao'y nagmula sa sinapupunan nila
pakatandaang may karapatan ang bawat isa
ina, anak, manggagawa, dukha, sinuman sila

di rin dapat saktan ang mga bata, lalo't anak
pag lumaking may sindak, sila rin ay maninindak
alagaan sila't huwag hayaang mapahamak
ang misyon: Stop VAWC ay gawin nating palasak

- gregoriovbituinjr.
10.14.2022

* tulang ito'y inihanda para sa Nobyembre 20 - World Children's Day at Nobyembre 25 - International Day for the Elimination of Violence Against Women

Huwebes, Nobyembre 10, 2022

Halaga ng boto

HALAGA NG BOTO

nakita ko lang, dapat daw ang pagboto
ay dahil sadyang maglilingkod sa tao
tama, magsilbi, di sa kapitalismo
o maging pyudal mang kaayusan ito

salamat, ito'y paalala sa atin
gintong kaisipang isapuso natin
pipili tayo, di ng mang-aalipin
kundi maglingkod sa masa ang mithiin

- gregoriovbituinjr.
11.10.2022

Miyerkules, Nobyembre 9, 2022

Haraya

HARAYA

sabi'y balikan ang busilak na imahinasyon
haraya'y paganahin, huwag laging nakakahon
sa isang paksa o silid, minsan ay maglimayon
galugarin ang paligid, balikan ang kahapon

baka matanaw ang kawan ng ibong lumilipad
sa mandaragit, ang inakay ay huwag ilantad
yaon daw laki sa layaw ay karaniwang hubad
alagaan ang kutis kung sa araw nakabilad

pumapailanglang ang haraya hanggang sa dulo
at muling bubulusok tungo sa putikang kanto
aaliwalas ang langit, maya-maya'y may bagyo
ingat lang sa lestospirosis kapag nagdelubyo

patuloy tayong kumibo pag may isyung pangmadla
dahil nagmamakata'y mamamayan din ng bansa
kung may bulkang sasabog o rumaragasang baha
o pagtaas ng presyo'y pahirap sa manggagawa

sa ating mga katha'y magandang isalarawan
maging pagsasamantala't buhay ng karaniwan
ngitngit ng kalikasan, pagbabago ng lipunan
ito'y ating ambag sa pagyabong ng panitikan

- gregoriovbituinjr.
11.09.2022

Martes, Nobyembre 8, 2022

Pulang buwan

PULANG BUWAN

Nobyembre Syete, laban sa Red Tagging ay may presscon
at anibersaryo rin ng October Revolution
Nobyembre Otso, gabi nama'y lumitaw ang Red Moon
napuna ko, pula pala ang suot kong short ngayon

mataman kong pinagmasdan ang buong kalangitan
payapa, unos ay di nagbabanta, kainaman
anong kahulugan ng Red Moon sa kinabukasan
tulad ng aking pisngi ay namumula ang buwan

di ko pa maarok ang dala niyang talinghaga
habang siya'y pinagmamasdan kong nakatingala
ah, baka dapat tayong maging listo't laging handa
sa banta ng redtagging sa nakikibakang dukha

mapulang buwan, kasabay ng eklipse o laho
kulay ng dugo, kulay na madugo, nagdurugo
ang tunay na demokrasya'y huwag sanang gumuho
at karapatan ay igalang nang buong pagsuyo

- gregoriovbituinjr.
11.08.2022

Ang pagtutol nang walang pagkilos ay pagsang-ayon

ANG PAGTUTOL NANG WALANG PAGKILOS AY PAGSANG-AYON

"Dissent without action is consent" anang kasabihan
ah, ito'y matalim at malalim na kaisipan
batayang pangangailangan na'y nagmamahalan
tulad ng bigas, tubig, kuryenteng dapat bayaran

tutol ka sa ganito pagkat masakit sa bulsa
apektado na ang badyet mo para sa pamilya
ngunit magagawa mo bang tumutol nang mag-isa?
sa mga hirap at daing mo kaya'y pakinggan ka?

kaya may kilos-protesta na pagkilos ng tao
sa sama-samang pagkilos, may maipapanalo
kung tutol ka ngunit ayaw lumahok sa ganito
paano maisasatinig ang hinaing ninyo

tama namang magpetisyon, sama-samang isulat
sa kinauukulan ang daing ng masang lahat
di ba't sa sama-samang pagkilos kakamting sukat
upang mapababa ang presyong sa bulsa'y kaybigat

ang pagtutol nang walang pagkilos ay pagsang-ayon!
sabi ng matatanda noon magpahanggang ngayon
tutol ang kalooban, sa hirap na'y binabaon
ngunit sa sama-samang pagkilos ay di kaayon?

tumututol ngunit takot sagupain ang mali?
tila paghihirap nila'y nais mapanatili?
bakit di kumilos, kalampagin ang naghahari
sa sama-samang pagkilos makakamit ang mithi

- gregoriovbituinjr.
11.08.2022

Lunes, Nobyembre 7, 2022

Layon ng makatang tibak

LAYON NG MAKATANG TIBAK

kathang tula'y upang / bigkasin sa madla
iyan ang layon ko / pag nagmamakata
isyung panlipunan / ay ipaunawa
sa uring obrero't / kapwa maralita

ano ba ang tula / para sa kanila?
na kapag may sukat/  at tugma'y sapat na?
mensaheng hatid ba'y / unawa ng masa?
prinsipyo't ideya / niya'y malinaw ba?

magmulat ang layon / ng makatang tibak
katulad kong ayaw / gumapang sa lusak
layon kong itanim / sa lupa't pinitak:
binhi ng pag-asa / sa mga hinamak

itula ang buhay / ng dukha't obrero
pag minuni-muni'y / kayrami ng kwento
ng pakikibaka't / kanilang prinsipyo
nasa'y karapata't / hustisya sa tao

patibayin nila / ang prinsipyong tangan
umaasang kamtin / yaong katarungan
igalang ninuman / bawat karapatan
ang armas ko'y tula, / kayo'y ano naman?

- gregoriovbituinjr.
11.07.2022

Biyernes, Nobyembre 4, 2022

Aklat ni Gary

AKLAT NI GARY

"Makibaka, Magdiwang, Magmahal", kaygandang libro
ng manganganta't makatang sa marami'y idolo
aklat ni Gary Granada, maigi't nabili ko
buti't may pera sa bulsa nang matsambahan ito

sikat niyang kanta'y nalathala dito na tula
tulad ng Bahay, Dam, Holdap, Puhunan, Manggagawa
Kung alam mo lang Violy, Rehas, Kung ika'y wala
Makibaka, Huwag Matakot!, kaygagandang akda

di lang collector's item kundi mahalagang aklat
hinggil sa hustisyang asam, karapatan ng lahat
tulang inawit, dinggin mo't may isinisiwalat
sa mga tulawit ni Gary, maraming salamat

Makibaka at kamtin ang panlipunang hustisya
pawiin ang pang-aapi at pagsasamantala
Magdiwang na bagamat dukha, tayo'y narito pa
ramdam man ay dusa't luha, patnubay ay pag-asa

Magmahal, ngunit di ng mga presyo ng bilhin
kundi punuin ng pag-ibig itong mundo natin
pakikipagkapwa tao'y layon nati't gagawin
halina't kumilos nang lipunang patas ay kamtin

- gregoriovbituinjr.
11.04.2022

Miyerkules, Nobyembre 2, 2022

Maging tinig ng api

MAGING TINIG NG API

anong magagawa mo sa kanilang walang tinig
habang panaghoy at hinaing nila'y naririnig
magsawalang kibo ba't kunwa'y walang naulinig
hindi, kundi sa kanila'y makipagkabitbisig

kung di nila masabi ang kanilang dinaranas
kung di rin nila maisatinig ang pandarahas
tayo na'y magsilbing tinig nila upang malutas
ang kanilang hinaing, lipunan man ay di patas

kung magagawa para sa kanila'y magsalita
ay ihiyaw natin ng buong pagpapakumbaba
ang kanilang mga hibik at sanhi ng pagluha
ang karapatan nila'y ipaglaban nating kusa

sabi sa Kartilya, ipagtanggol ang inaapi
kasunod pa nito'y kabakahin ang umaapi
kung magiging tinig ng api, huwag maging pipi
maging boses ng maliliit, sa masa magsilbi

- gregoriovbituinjr.
11.02.2022

Martes, Nobyembre 1, 2022

Nobela

NOBELA

nais kong kathain ang una kong nobela
hinggil sa maraming isyu't pakikibaka
ng uring manggagawa't karaniwang masa
gagawin kong mag-isa't kaiga-igaya

ang bawat kabanata'y pakaiinitin
tulad ng tinapay na naroon sa oben 
bawat kabanata'y susulating taimtim
paksa'y pag-ibig, saya, libog, luha, lagim

pinagpapraktisan ko'y maiikling kwento
wakasan muna sa Taliba naming dyaryo
sunod, dalawang kabanata na o tatlo
at susubukang kabanata'y gawing walo

makaisang nobela lang sa buong buhay
ay may kasiyahan nang sa puso ko'y taglay
tulad ni Harper Lee, nobela'y isang tunay
sa "To Kill a Mockingbird" siya'y nagtagumpay

- gregoriovbituinjr.
11.01.2022

* litrato mula sa larong Calming Crossword na app sa socmed