Ituloy ang pangarap

ITULOY ANG PANGARAP

patuloy pa rin akong nangangarap

na lipunang makatao'y maganap

kaya kumikilos at nagsisikap

bagamat búhay ay aandap-andap

madama man ang hirap sa gawain

ipaglalaban ang prinsipyong angkin

ipagpapatuloy ang adhikain

tutuparin ang atang na tungkulin

nang lipunang pangarap ay maabot

nang mahusay at walang pag-iimbot

nang mapayapa at walang hilakbot

nang taas ang noo at walang takot

pangarap mag-aral sa kolehiyo

pangarap ding maglingkod sa obrero

pangarap magtapos ng isang kurso

upang may ipagmalaking totoo

di ko man hangad marating ang buwan

itong pangarap ay pagsisikapan

kung uring obrero'y magkaisa lang

matatayo ang asam na lipunan

- gregoriovbituinjr.

02.27.2024

Panawagan ni Tita Flor ng Oriang

PANAWAGAN NI TITA FLOR NG ORIANG

narinig ko ang panawagan ng magiting

na lider-kababaihan, tumataginting

ang kanyang tinig, may galit ngunit malambing

na sa gobyerno't pulitiko'y may pahaging

salitang binitiwan niya'y ninamnam ko:

dapat nating gawing maayos ang gobyerno

wala raw tayong maaasahan sa trapo

patuloy ang pagsasamantala sa tao

demokrasya ngayon ay para lang sa ilan

kayraming nagaganap na katiwalian

na ginagawang negosyo ng pamunuan

ang kanilang paglilingkod dapat sa bayan

patuloy na magmulat at mag-organisa

upang makamit ang tunay na demokrasya

na tunay na makatarungan, masagana

para sa manggagawa, magsasaka, masa

magbalangkas ng alternatibong gobyerno

na maglilingkod ng tunay sa mga tao

ang gobyerno ng masa'y itayong totoo

makatarungang hamon na sinaloob ko

- gregoriovbituinjr.

02.26.2024

* ang bidyo ay kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-38 anibersaryo ng Unang Pag-aalsang Edsa, Pebrero 25, 2024

* ang Oriang ay isang kilusang kababaihan na ipinangalan mula kay Gregoria De Jesus na Lakambini ng Katipunan at naging asawa ni Gat Andres Bonifacio

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/qs6MjIapMj/

Pagtitig sa kisame

PAGTITIG SA KISAME

at muli, nakatitig ako sa kisame
pinagnilayan ang nadinig na mensahe
bakit kayraming tiwali, trapo't salbahe
bakit ba api ang dukha, bata't babae

sa ganyang sistema, ayokong manahimik
anumang puna't nakita'y isasatitik
marami man silang sa isyu'y walang imik
habang masa'y parang bawang na dinidikdik

ano bang meron sa kisame kundi sapot
marahil ng gagamba o baka may surot
subalit ang lipunan ay tadtad ng sapot
ng mga tuso't tiwali, nakalulungkot

kayraming trapong nang-iisa, nanggigisa
ng mga dukhang sa kanila umaasa
akala sila'y mga diyos at diyosa
na kaligtasan ng bayan ay tangan nila

walang dapat mang-api o mambubusabos
walang isang tagapagligtas, manunubos
masa't uring manggagawa na'y magsikilos
nang sistemang bulok ay tuluyang matapos

- gregoriovbituinjr.
02.24.2024

* litrato ng kisame mula sa naganap na Labor Forum on ChaCha sa UP, Pebrero 22, 2024

Pag-awit ng Manggagawa

PAG-AWIT NG MANGGAGAWA

naroon sa entablado ang Teatro Pabrika

at ang Teatro Proletaryo, sabay kumakanta

ng awitin sa Manggagawa, kahali-halina

sadyang tagos sa puso't diwa ang inawit nila

nagsiawit sila habang nasa kalagitnaan

ng Labor Forum on ChaCha, mahabang talakayan

hinggil sa nagbabagang isyu sa ating lipunan

sasayaw ba tayo sa ChaCha at sa papirmahan?

patuloy kong dininig ang awit na Manggagawa

sa kasalukuyang rehimen ba'y anong napala?

bakit ibubuyangyang sa dayo ang ating bansa

na siyang nais ng mga kongresista't kuhila?

tila ba ako'y hinehele sa kanilang awit

tinig nila'y may lungkot subalit nakakaakit

prinsipyo't paninindigan sa awit nila'y bitbit

"Mabuhay ang manggagawa!" ang tangi kong nasambit

- gregoriovbituinjr.

02.23.2024

* binidyo ng makata habang sila'y umaawit sa UP nang ilunsad ang Labor Forum on ChaCha, Pebrero 22, 2024

* mapapanood ang bidyo sa kawing na:  https://fb.watch/qo4KiowwaT/

Di pa napapanahon ang ChaCha

DI PA NAPAPANAHON ANG CHACHA

nagtatago sa ngalang People's Initiative
na pinapipirma kahit ang nasa liblib
ginagamit ang masa sa ambisyong tigib
ang totoo, iyan ay Trapo Initiative

ano bang nais baguhin sa Konstitusyon?
o gaya ng dati, nais ay term extension?
gagalawin daw ang economic provision
upang sa dayuhan buksan ang bansa ngayon

kayrami nang iskwater sa sariling lupa
ay gagawin pang sandaang poryentong sadya
ang pag-aari ng dayo sa ating bansa
sandaang porsyentong iskwater malilikha

subalit bakit nagsimula nito'y trapo
kongresista, meyor, ang nanguna umano
pumirma ka, pagkat may ayuda raw ito
tila baga sila'y bumibili ng boto

aba'y inuuto ang masang maralita
na sa lipunan ay nakararaming sadya
walang papel dito ang dukha't manggagawa
at di rin ito inisyatibo ng madla

kaya dapat lang tutulan ang ChaCha ngayon
di pa marapat baguhin ang Konstitusyon
pagkat ang ChaCha ay di pa napapanahon
mabuti kung ito'y bunga ng rebolusyon

wawakasan ang elitistang paghahari
at ugat ng hirap - pribadong pag-aari
itatayo natin yaong lipunang mithi
na makikinabang ay bayan, uri't lahi

lilikhain dito'y bagong Saligang Batas
na uring manggagawa ang dito'y kukumpas
habang tinatayo'y isang lipunang patas
na palakad sa tao'y sistemang parehas

isang Konstitusyong likha ng sambayanan
di ng mayayaman, elitista't gahaman
ipapamahagi ang yaman ng lipunan
ng pantay, walang mahirap, walang mayaman

- gregoriovbituinjr.
02.22.2024

* Kinatha at binigkas ng makata bilang reaktor sa FDC Forum on ChaCha sa umaga, at sa Labor Forum on ChaCha sa hapon ng Pebrero 22, 2024.

Ako'y aktibista, may dugong bayani

AKO'Y AKTIBISTA, MAY DUGONG BAYANI

ako'y aktibista, / may dugong bayani

lahing Bonifacio, / Rizal, at Mabini

diwang Che at Lenin / idolong matindi

na sadyang sa uri't / bayan nagsisilbi

di lang lumalaban / sa tusong dayuhan

kundi mapang-api, / burgesyang gahaman,

sa kapitalistang / kunwa'y makabayan,

at sa naghaharing / buwayang iilan

nais ko'y lipunang / sadyang makatao

nais na hustisya'y / makamtang totoo

nais na pawiin / pag-aring pribado

ibahaging pantay / ang yaman ng mundo

ako'y aktibista, / hindi makabayan

na internasyunal / ang paninindigan

pag may api kahit / hindi kababayan

ay kauri silang / dapat ipaglaban

naririto pa rin, / wala mang salapi

sa rali't pagkilos / ay mananatili

sadyang naglilingkod / sa masa't kauri

aming ibabagsak, / uring naghahari

ako'y aktibista, / puso'y pandaigdig

uring manggagawa / ang kakapitbisig

sa internasyunal, / api'y kapanalig

sa mapambusabos / ay di palulupig

- gregoriovbituinjr.

02.19.2024

Upang

UPANG

ano bang aking gagawin o iisipin

upang mapagtanto ang misyon ko't layunin

upang ang bawat pakikibaka'y asamin

upang mga isyu ng bayan ay dibdibin

upang mga buktot at tiwali'y lipulin

upang planong nobela'y talagang makatha

upang akdain ang naisip na pabula

upang malinang ang kaalaman sa tula

upang maisatitik ang balak na dula

upang sumulat ng dagli't kwentong pambata

upang makapagpatuloy sa nilalandas

upang mapigilan ang mga talipandas

upang makaiwas sa mga tuso't hudas

upang batas ay mapatupad ng parehas

upang makapagtatag ng lipunang patas

- gregoriovbituinjr.

02.16.2024

Nagigising ng madaling araw

NAGIGISING NG MADALING ARAW

nagigising ng madaling araw

ako nga'y naaalimpungatan

pagkat may paksang biglang lilitaw

na punong-puno ng katanungan

maralita ba'y kaawa-awa

pinagsasamantalahan lagi

ito'y lipunan ng manggagawa

subalit kaapiha'y masidhi

binubuhay nila ang lipunan

binubundat ang kapitalista

ang ganito ba'y makatarungan?

ah, bakit ba bulok ang sistema?

kayraming paksa pag nahihimbing

sa akin animo'y nanggigising

- gregoriovbituinjr.

02.16.2024

Sa Daang Masikap at Marunong

SA DAANG MASIKAP AT MARUNONG

sa Daang Masikap at Marunong

Pagsisikap ay nakasalubong

magtatagumpay ang Edukasyon

kung patuloy pa rin sa pagsulong

pangarap kong maging inhinyero

kaya sipnaya'y inaaral ko

pangarap ding itayong totoo

asam na lipunang makatao

dapat aralin din nating lubos

ang lipunang kayrami ng kapos

dapat ding magsikap at kumilos

laban sa mga pambubusabos

sa daang Marunong at Masikap

ay tutupdin natin ang pangarap

lipunang asam ay maging ganap

bagamat di mangyari sa iglap

tara sa Masikap at Marunong

at magkapitbisig sa pagsulong

pagsikapang makamtan ang layon

nating lipunan at edukasyon

- gregoriovbituinjr.

02.13.2024

Manipesto

MANIPESTO

ang manipesto ay pahayag na pambayan

o maaari namang pangsangkatauhan

sapagkat gabay sa maraming mamamayan

na mithi'y maging makatao ang lipunan

mayroong ding makasariling manipesto

tulad ng librong Unabomber's manifesto

ng nakilala ring gurong matematiko

nang sa sistema'y ipilit ang pagbabago

Capitalist Manifesto ay nariyan din

na mga nilalaman ay dapat alamin

baka kakontra sa lipunang asam natin

na makinabang ay elitista't salarin

Communist Manifesto ang para sa bayan

pagsusuri sa kalagayan ng lipunan

na malinaw ang makauring tunggalian

pribadong pag-ari'y ugat ng kahirapan

kayraming manipestong kaya isinulat

upang sa kanilang kapwa'y makapagmulat

hinggil sa adhikaing isinabalikat

na umaasam na matatanggap ng lahat

- gregoriovbituinjr.

02.08.2024

Kandila

KANDILA

kagabi, kayrami naming nagsindi ng kandila

sa marker na malapit sa kinatumbahang sadya

sa tinuring na bayani ng uring manggagawa

kasama'y iba't ibang sektor, pawang maralita

humihiyaw ng hustisya ang mga talumpati

dahil wala pang hustisya sa bayani ng uri

"Hustisya kay Ka Popoy Lagman!" sigaw na masidhi

pati kandila'y lumuha, tila nagdalamhati

sinipat ko ang mga naroon, may kabataan

na di naabutang buhay ang pinararangalan

habang ang mga matatanda'y ikinwento naman

ang kanilang pinagsamahan, ang kabayanihan

tinitigan ko ang mga kandila, nauupos

hanggang nagsayawang apoy ay nawala, naubos

- gregoriovbituinjr.

02.07.2024

Napaaga ng dating sa U.P.

NAPAAGA NG DATING SA U.P.

napaaga ng dating sa U.P.

subalit ano pang dapat gawin

ah, marahil ay magmuni-muni

hinggil sa sistemang babaguhin

sa harap ng marker ng bayani

lugar kung saan siya bumagsak

sa manggagawa dapat masabi

sistemang bulok ating ibagsak

trapo't elitistang mapanghamak

ay dapat lang labanan nang ganap

sa kapitalismong mapangyurak

ipalit ay lipunang pangarap

mamaya'y magsisidatingan na

ang mga kasamang matatatag

sa laban, muling nagkita-kita

upang makinig at magpahayag

- gregoriovbituinjr.

02.06.2024

* kuha ng makatang gala sa gilid ng UP Bahay ng Alumni, sa ika-23 anibersaryo ng pagpaslang sa lider-manggagawang si Ka Popoy Lagman; alas-dos ay nasa venue na, alas-tres pa ang usapang dating ng mga kasama

Salin ng tatlong akdang Lenin

SALIN NG TATLONG AKDANG LENIN

Mamayang hapon sa isang munting pagtitipon, ipamamahagi ko ang tatlong akdang aking isinalin: ang sulatin ni Lenin na 3 sources and 3 component parts of Marxism, ang akda ni Leon Trotsky na Talambuhay ni Vladimir Ilyich Lenin, at ang akda ni Ho Chi Minh na Ang Landas na Gumiya sa Akin sa Leninismo.

Magdadala rin ako ng munting lata na ang nakasulat: "Munting ambag sa gawaing translation at dyaryo. Maraming salamat po!" Ito'y upang makapagparami pa ng gawa, at maraming mabahaginan nito. Mahirap din kasi ang pultaym, pulos sariling gastos at walang balik na salapi. Kaya mag-ambag ng munting kakayanan. Pasensya na.

Ito ang munti kong tula hinggil dito:

ANG TATLO KONG SALIN NG AKDANG LENIN

may sulatin si Lenin na isinalin ko:

Ang Tatlong Pinagmulan at Magkakasamang

Bahagi ng Marxismo, kaygandang basahin

na handog sa mga aktibistang tulad ko

ikalawa'y ang sinulat ni Leon Trotsky:

ang Talambuhay ni Vladimir Ilyich Lenin;

ikatlo'y Ang Landas na Gumiya sa Akin

sa Leninismo, na sinulat ni Ho Chi Minh

sa pagtitipon mamaya, abangan ninyo

O, kapwa Leninista, kapwa aktibista

munting ambag lang upang maparami ito

ay sapat na para sa pultaym na tulad ko

ngayong taon, sentenaryo ng kamatayan

ni Lenin kaya mga akdang saling ito

sana'y mabasa at mahanguan ng aral

tungong panlipunang pagbabago, salamat

- gregoriovbituinjr.

02.06.2024

Dalawa sa isinalin kong akda

DALAWA SA ISINALIN KONG AKDA

Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

Marami na rin akong akda at tulang isinalin. At kalakip nga sa litratong ito ang dalawa sa mga iyon - ang akda nina Leon Trotsky at Ho Chi Minh. Naisalin ko na ito ilang taon na ang nakararaan. Subalit nais kong bigyang pansin ang mga ito ngayon dahil ngayong 2024 ang sentenaryo ng kamatayan ni V.I. Lenin.

Isinalin ko mula sa wikang Ingles ang "Talambuhay ni Vladimir Ilyich Lenin" na sinulat sa wikang Ruso ni Leon Trotsky, subalit may salin sa Ingles, kaya ating nabatid at nabasa ang kasaysayan ni Lenin. Ang ikalawa'y ang sulatin ng rebolusyonaryong Vietnames na si Ho Chi Minh, na pinamagatang "Ang Landas na Gumiya sa Akin sa Leninismo" na isinalin rin mula sa Ingles. Nang matapos ang salin ay ginawa kong pamphlet na maipapamahagi.

Ang dalawang aklat naman sa itaas ng dalawang salin ay ang "Lenin's Last Struggle" na nabili ko sa aklatan sa Baguio City noong 2019, habang ang "Gabay sa Pag-aaral ng Leninismo" ay aklat na inilathala noong 2007 ng Aklatang Obrero Publishing Collective, na pinamamahalaan ng inyong lingkod. Gayunman, ang nakataas-kamao sa baso ay hindi si Lenin kundi si Ka Eddie Guazon, ang unang pangulo ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML). Minsan, masarap ding magkape habang nagsusulat.

Ginawan ko ng munting tula ang dalawang salin:

SALIN NG AKDA HINGGIL KAY LENIN

maraming akdang dapat isalin sa Filipino

sa gawaing ito'y tila ba naipako ako

nang di sadya kaya pinagbutihan nang totoo

heto, tuloy-tuloy na ako sa tungkuling ito

kaya dalawang akda hinggil kay Vladimir Lenin

at sa Leninismo'y pinagtyagaan kong isalin

baka maraming katotohanang dapat alamin

at matutunan ng kauri't kababayan natin

sa atin ba'y sino si Ho Chi Minh? si Leon Trotsky?

sila ba sa bansa nila'y tinuring na bayani?

sila ba sa manggagawa'y dapat ipagmalaki?

silang si Lenin ay kilalang sa uri nagsilbi?

kaya aking isinalin ang kanilang sinulat

upang api't pinagsamantalahan ay mamulat

sa sistemang bulok ay paano lalaya lahat

at isang lipunang patas ay maitayong sukat

02.04.2024

Ang makatâ

ANG MAKATÂ

"Poets are the unacknowledged legislators of the world." ~ Percy Byshe Shelley 

"A poet must leave traces of his passage, not proof." ~ Rene Char

"At the touch of love, everyone becomes a poet." ~ Plato

mula raw salitang 'makathâ' ang makatâ

aba, ako naman ay talagang namanghâ

pagkat makata'y kathâ ng kathâ ng tulâ

para sa masa, sa bayan, sa sintang mutyâ

kanyang inilalarawan ang kalikasan

at lahat ng makita sa kapaligiran

tingin ng obrero, babae, dukha, tanan

hinggil sa di pagkakapantay sa lipunan

sa dilag ay di pulos tsokolate't rosas

ang inaalay kundi tula'y binibigkas

sa bawat salita'y sinasahod ang katas

tungo sa pangarap na kalagayang patas

kayganda ng paligid, kayputi ng langit

hinatid ng wika ang pagmamalasakit

itinutula'y ginhawa't pagmamalupit

ng sistema sa mga dalita't ginipit

parang mula sa ulap ang abang makatâ

na misyong tumulong sa manggagawa't dukhâ

ibabagsak ang burgesyang kasumpa-sumpâ

obrero'y samahang bagong mundo'y malikhâ

- gregoriovbituinjr.

02.03.2024

Reserbadong upuan

RESERBADONG UPUAN

reserbado ang upuan

pang-espesyal o mayaman

marahil may katungkulan

o mukhang kagalang-galang

minsan, ganyan din sa buhay

may silya para kay nanay

o sa amang tumatagay

upang sila'y mapalagay

may upuan sa palasyo

nakalaan sa pangulo

pinag-aagawan ito

ng mga kuhila't tuso

may laang silya din kaya

para sa obrero't dukha

ito'y dapat maihanda

tungong lipunang malaya

- gregoriovbituinjr.

02.02.2024